ΑΥΧΕΝΙΚΟ / ΑΥΧΕΝΟ-ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
Το αυχενο-βραχιόνιο ή αυχενικό σύνδρομο έχει συγκεκριμένα αίτια τα οποία εντοπίζονται, όπως φανερώνει και η ονομασία, στον αυχένα και εκδηλώνεται με συμπτώματα από τον αυχένα και τα άνω άκρα.
Τα συμπτώματα είναι συνήθως διάχυτος ή εντοπισμένος πόνος στον αυχένα και στο πίσω μέρος των ώμων ο οποίος επιτείνεται με τις κινήσεις του λαιμού. Μπορεί να συνυπάρχει με πονοκέφαλο ή με ζαλάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν πιέζονται αυχενικές ρίζες, πόνος ή μούδιασμα μπορεί να δημιουργείται κατά μήκος του άνω άκρου, στη διαδρομή του νεύρου που ερεθίζεται και να φτάνει μέχρι και τα δάχτυλα.
Το συνηθέστερο αίτιο είναι ο ερεθισμός νευρικών στοιχείων από βλάβη (κήλη) ενός ή περισσότερων μεσοσπονδύλιων δίσκων στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που η βλάβη δεν είναι μόνο η κήλη του μεσοσπονδύλιου δίσκου αλλά υπάρχουν επιπτώσεις και στα υπόλοιπα στηρικτικά στοιχεία με συνέπειες στη σταθερότητα στο αντίστοιχο επίπεδο. Αυτό εκδηλώνεται σαν σπονδυλολίσθηση, μικρή τις περισότερες φορές, αλλά αρκετή για να "κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου" και να κατευθύνει προς τη χειρουργική θεραπεία. Σπανιώτερη αιτία είναι η ύπαρξη υπεράριθμης αυχενικής πλευράς και ακόμα πιο σπάνια είναι άλλα παθολογικά αίτια ή τραυματισμοί.
Μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος όταν η στένωση είναι στο κέντρο του σπονδυλικού σωλήνα και η πίεση εξασκείται στον νωτιαίο μυελό και όχι στις ρίζες. Στις περιπτώσεις αυτές δημιουργούνται οι προϋποθέσεις βλάβης στον νωτιαίο μυελό, όπως είναι η αυχενική μυελοπάθεια, η οποία εκδηλώνεται με συμπτώματα και από τα κάτω άκρα όπως αδυναμία ή/και αστάθεια στο περπάτημα ή διαταραχές στη λειτουργία της ούρησης ή ακόμα και στο σέξ. Η σπανιώτερη αυτή περίπτωση είναι απόλυτη ένδειξη για χειρουργείο.
Η θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου είναι κατά κανόνα συντηρητική. Γίνεται με φάρμακα, αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά, παροδική ακινητοποίηση του λαιμού με αυχενικό κηδεμόνα (κολάρο) και φυσικοθεραπεία. Στις περισσότερες περιπτώσεις αποδίδει. Τα έντονα συμπτώματα προοδευτικά υποχωρούν και οι ανάγκες για φάρμακα ή/και φυσικοθεραπεία μειώνονται. Το αίτιο ή τα αίτια όμως παραμένουν και μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα ξανά στο μέλλον.
Ριζική και οριστική θεραπεία γίνεται μόνο με χειρουργική παρέμβαση η οποία στοχεύει στο να διορθωθεί το αίτιο ή τα αίτια, δηλ. να φύγει η πίεση από τα νευρικά στοιχεία, νεύρα ή/και νωτιαίο μυελό.
Τα περισότερα χειρουργεία, για τη θεραπεία του αυχενικού συνδρόμου, γίνονται με πρόσθια προσπέλαση, δηλ. από μπροστά, στον τράχηλο. Η πρώτη αφαίρεση αυχενικού μεσοσπονδύλιου δίσκου έγινε με επιτυχία το 1936 από τον νευροχειρουργό Ralph B. Cloward (1908-2000). Από τότε οι εγχειρήσεις στην αυχενική μοίρα όχι μόνο πολλαπλασιάστηκαν αλλά έγιναν ρουτίνα με αποτέλεσμα σήμερα να μπορούμε με σχετική ευκολία, όχι μόνο να αφαιρούμε έναν φθαρμένο μεσοσπονδύλιο δίσκο, αλλά να αντικαθιστούμε ολόκληρα σπονδυλικά σώματα και να τοποθετούμε και τεχνητούς μεσοσπονδύλιους δίσκους.