ΟΓΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Οι όγκοι χωρίζονται σε καλοήθεις και κακοήθεις. Οι κακοήθεις όγκοι σε πρωτοπαθείς και μεταστατικούς. Από το σύνολο των ασθενών με κακοήθεις όγκους οπουδήποτε στο σώμα, μεταστάσεις εμφανίζει το 70%, στη σπονδυλική στήλη εντοπίζεται το 40%, όπου το 10-20% παρουσιάζει και νευρολογικές επιπλοκές. Η συνηθέστερη αιτία γενικά οστικών μεταστάσεων είναι ο καρκίνος του μαστού (40%) και ακολουθεί ο καρκίνος του πνεύμονα (13%). Στη σπονδυλική στήλη ο μαστός είναι η πρώτη αιτία μεταστάσεων (21%), δεύτερος ο καρκίνος του πνεύμονα (14%), τρίτο το λέμφωμα (9,5%) και τέταρτος ο καρκίνος του προστάτη (7,5%). Η πιο συνηθισμένη εντόπιση μεταστάσεων στη σπονδυλική στήλη είναι η θωρακο-οσφυϊκή μοίρα, μετά η οσφυϊκή, ακολουθεί η θωρακική και τελευταία η αυχενική μοίρα. Το ιερό σπάνια είναι τόπος εντόπισης μεταστάσεων, αντίθετα είναι τόπος ανάπτυξης πρωτοπαθών όγκων.

Ένας όγκος στη σπονδυλική στήλη, καλοήθης ή κακοήθης, πρωτοπαθής ή μεταστατικός, μπορεί να προκαλέσει α) συμπτώματα από φθορά στα στοιχεία του ερειστικού συστήματος (οστά, αρθρώσεις), β) συμπτώματα από άμεση φθορά ή πίεση στα στοιχεία του νευρικού συστήματος (πόνο – υπαισθησία – αναισθησία – κινητικές διαταραχές) ή γ) συνδυασμό των δυο.

Ανίχνευση πρωτοπαθών όγκων - μεταστάσεων: γίνεται σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και με απλή ακτινογραφία. Τα σημερινά εξελιγμένα μέσα που υπάρχουν στη διάθεσή μας είναι η αξονική τομογραφία (CT), η μαγνητική τομογραφία (MRI), το σπινθηρογράφημμα και η τομογραφία ποζιτρονίων (PET) μόνη της ή σε συνδυασμό με αξονική (PET/CT) ή με μαγνητική τομογραφία (PET/MRI).

Βιοψία: είναι καθοριστική εξέταση σε πολλές περιπτώσεις, όχι τόσο γιατί συντελεί στον καθορισμό του είδους της οστικής βλάβης και στην τεκμηρίωση σωστής διάγνωσης αλλά γιατί μπορεί, αν δεν γίνει όταν και όπως πρέπει, να γίνει η αιτία διασποράς ενός τοπικού όγκου. Η βιοψία στη σπονδυλική στήλη μπορεί να γίνει ανοιχτά ή κλειστά με ειδικές βελόνες (trocar) με απλή ακτινοσκοπική καθοδήγηση ή σε αξονικό τομογράφο.

Προσπελάσεις: Δεν υπάρχει απαγορευτικός περιορισμός ως προς την προσπέλαση υπάρχουν όμως εύκολες και δύσκολες προσπελάσεις η πραγμάτωση των οποίων εξαρτάται από τις γνώσεις και την εμπειρία του χειρουργού και τον διαθέσιμο εξοπλισμό. Καθορίζονται από το είδος του όγκου, την εντόπιση, το μέγεθος, τις νευρολογικές επιπτώσεις και την εμπλοκή άλλων οργάνων.

Στόχοι της χειρουργικής θεραπείας: είναι η ολική ή η μεγαλύτερη δυνατή αφαίρεση του όγκου και η αποκατάσταση του πόνου, της αστάθειας, της παραμόρφωσης και των νευρολογικών επιπτώσεων. Οι μοναδικές περιπτώσεις που η χειρουργική μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα με άριστα αποτελέσματα είναι σε απόλυτα καλοήθεις όγκους όπου η πλήρης αφαίρεση έχει ως αποτέλεσμα και την ίαση. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις είναι απόλυτα αναγκαία και απαραίτητη η συνεργασία ογκολόγου ο οποίος είναι και ο "καθ' ύλην αρμόδιος" για την ολοκληρωμένη και σωστή αντιμετώπιση της νόσου.

Μετεγχειρητική αντιμετώπιση: εξαρτάται απόλυτα από το είδος του όγκου, το βαθμό κακοήθειας, το μέγεθος αφαίρεσης (ολική ή μερική), το βαθμό εμβιομηχανικής αποκατάστασης της σπονδυλικής στήλης, τις νευρολογικές βλάβες και το είδος της αναγκαίας ογκολογικής θεραπείας (χημιοθεραπεία – ακτινοθεραπεία).

Συμπεράσματα: Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης καλοήθεις ή κακοήθεις, πρωτοπαθείς ή μεταστατικοί, αντιμετωπίζονται χειρουργικά με την προϋπόθεση ότι θα έχει γίνει η σωστή διάγνωση με τις κατάλληλες εξετάσεις και με τη συνεργασία ογκολόγου. Η χειρουργική επέμβαση απαιτεί γνώσεις, εμπειρία και ανάλογο σύγχρονο εξοπλισμό.