ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ   

Η σπονδυλική στήλη είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα όργανα του ανθρώπινου σώματος πάνω στον οποίο στηρίζονται το κεφάλι, τα άνω άκρα και όλα τα όργανα του θώρακα και της κοιλιάς. Καταλήγει στη λεκάνη πάνω στην οποία μεταφέρει το συνολικό βάρος του σώματος από τη μέση και πάνω. Δεν είναι τυχαίο που η έννοια "σπονδυλική στήλη" έχει επικρατήσει να σημαίνει θεμέλιο, βάση, κεντρική στήριξη κ.α., γιατί είναι ουσιαστικά ο κεντρικός άξονας του σώματος πάνω στον οποίον στηρίζονται όλα τα υπόλοιπα όργανα. Φυσιολογικά δεν έχει πλάγια παρά μόνο οβελιαία κυρτώματα τα οποία, σε στάση ηρεμίας, είναι όλα μικρότερα από τις 40°.

Οι παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης καλό είναι να αντιμετωπίζονται σε νεαρή ηλικία οπότε και η θεραπεία είναι πιο εύκολη κυρίως όμως πιο αποτελεσματική. Δυστυχώς αυτό δεν γίνεται πάντα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τελικά μεγάλες παραμορφώσεις οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερα δύσκολες και εξειδικευμένες χειρουργικές θεραπείες.

Το τμήμα Σκολίωσης & Σπονδυλικής Στήλης ειδικεύεται στην αντιμετώπιση μεγάλων παραμορφώσεων του αξονικού σκελετού, ανεξάρτητα από την αιτιολογία (συγγενής, ιδιοπαθής, οστεοπόρωση, τραυματική κ.ά.) ή την ηλικία (βρεφική, εφηβική, ενηλίκων, τρίτη ηλικία). Οι επεμβάσεις γίνονται με την (αποκλειστική) χρήση εξειδικευμένων εργαλείων-οδηγών και πολλές φορές χρησιμοποιείται σύστημα ηλεκτρονικής πλοήγησης. Σε ορισμένα περιστατικά είναι απαραίτητες ακόμα και διπλές προσπελάσεις, πρόσθιες και οπίσθιες, κυρίως όμως είναι αναγκαίες εξειδικευμένες χειρουργικές πράξεις όπως π.χ. οστεοτομίες ή/και αφαίρεση τμημάτων της σπονδυλικής στήλης. Οι τελευταίες δεν γίνονται ούτε από computers ούτε από μηχανήματα. Γίνονται αποκλειστικά από τον χειρουργό με μοναδικούς οδηγούς τη γνώση και την εμπειρία.

Περιστατικά

1.  Μεγάλη παραμόρφωση από θωρακικό ημισπόνδυλο σε νήπιο  2  ετών.
Ο μικρός ΘΚ παρουσίασε την παραμόρφωση αμέσως μετά την γέννηση και όλες οι συμβουλές και προτροπές ήταν η εγχείρηση να γίνει στο εξωτερικό. Τελικά χειρουργήθηκε με επιτυχία στην Ελλάδα όπου έγινε ενδοστική (egg shell) αφαίρεση του θωρακικού (Θ1) ημισπόνδυλου χωρίς να αφαιρεθεί η πρώτη (θωρακική) πλευρά. Η νοσηλεία ήταν μόνο 5 ημερών με 1 βράδυ παραμονή στην ΜΕΘ. Η διόρθωση του σπονδυλικού κυρτώματος γίνεται προοδευτικά με τη σωματική ανάπτυξη η οποία θα είναι μεγαλύτερη στο αντίθετο ημιμόριο και μικρότερη στην περιοχή που αφαιρέθηκε ενδοστικά ο (Θ1) θωρακικός ημισπόνδυλος που προκαλεί και την παραμόρφωση.

1. Αριστερά: Προεγχειρητική 3D CT

2. Δεξιά: Μετεγχειρητική 3D CT

2.  Μεγάλη κυφο-σκολίωση σε έφηβη  18  ετών.
Η ασθενής ΠΠ έπασχε από θωρακο-οσφυϊκή κύφωση 90° με σκολίωση 62°. Υποβλήθηκε σε α) διαυχενική σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης από τον Θ7 έως τον Θ11 και από τον Ο2 έως τον Ο5 σπονδύλους, β) αφαίρεση μέρους του οπίσθιου τοιχώματος των Θ12-Ο2 σπονδύλων και ενδοσωματική οστεοτομία (egg shell) του Ο1 σπονδύλου και γ) οπίσθια διορθωτική σπονδυλοδεσία (PRSF) και τελική σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης με σύστημα οπίσθιας διαυχενικής σπονδυλοδεσίας ένδεκα (11) επιπέδων. Η κλινική εικόνα βελτιώθηκε σαφώς ενώ η ασθενής κέρδισε και 8 εκ. σε ύψος. Η συνολική νοσηλεία για τις 2 επεμβάσεις ήταν 10 ημέρες ενώ χρειάστηκε 1 ημέρα νοσηλεία στην ΜΕΘ. 

1. Αριστερά: Προεγχειρητική 3D CT

2. Μέσον: Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Face

3. Δεξιά: Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Profil

3.  Μεγάλη Αυχενο-Θωρακική κύφωση σε ασθενή  49  ετών.
Η ασθενής ΜΠ παρουσίασε Ca του μαστού για τον οποίον υποβλήθηκε σε ακτινοθεραπείες. Παράλληλα παρουσίασε μεταστάσεις στη σπονδυλική στήλη οι οποίες προκάλεσαν πολλαπλά κατάγματα και μεγάλη κύφωση στην αυχενο-θωρακική μοίρα η οποία έφτασε τις 90° με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ακόμα και να κοιττάξει μπροστά. Υποβλήθηκε σε οπίσθια οστεοτομία των Θ3-Θ4 σπονδύλων και εκτεταμένη διορθωτική αυχενο-θωρακική σπονδυλοδεσία. Νοσηλεύθηκε στην ΜΕΘ 24 ώρες, περπάτησε την 2η ημέρα, η νοσηλεία διήρκεσε μόνο 8 ημέρες ενώ μπορούσε πλέον να κοιττάζει άνετα μπροστά.

1. Προεγχεχιρητική MRI

2. Μετεγχειρητική MRI

3. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Profil

4. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Face

4.  Παραμελημένη μεγάλη κυφο-σκολίωση σε ασθενή  53  ετών.
Η ασθενής ΠΜ έπασχε από χαμηλή κύφωση 93° και σκολίωση 79°. Υποβλήθηκε αρχικά σε ενδοσωματική οστεοτομία (egg shell) του Ο1 σπονδύλου με αριστερή πλάγια οπισθοπεριτοναϊκή προσπέλαση και ακολούθησε οπίσθια οστεοτομία στο ύψος του Θ12 σπονδύλου και οπίσθια διορθωτική και σταθεροποιητική διαυχενική σπονδυλοδεσία (PRSF) από τον Θ7 μέχρι το ιερό και τα λαγόνια. Η συνολική νοσηλεία ήταν 15 ημέρες ενώ χρειάστηκε 1 ημέρα νοσηλεία στην ΜΕΘ.

1. Προεγχειρητική 3D CT Face

2. Προεγχειρητική 3D CT Profil

3. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Face

4. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Profil

5.  Μεγάλη κύφωση από οστεοπόρωση σε ασθενή  72  ετών.
Η ασθενής ΠΑ πάσχει από καρδιοπάθεια για την οποίαν έχει χειρουργηθεί και βαρύτατη πνευμονική πάθηση για τη θεραπεία της οποίας ήταν υποχρεωμένη να υποβάλλεται σε επαναλαμβανόμενη φαρμακευτική αγωγή με κορτιζόνη για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αποτέλεσμα, μεγάλου βαθμού οστεοπόρωση και πολλαπλά συμπιεστικά κατάγματα στη σπονδυλική στήλη με συνέπειες θωρακική κύφωση 98°, απώλεια ύψους, αδυναμία εύκολης ορθοστασίας και βάδισης και συνεχή πόνο. Υποβλήθηκε σε 1 οπίσθια διορθωτική οστεοτομία, 2 κυφοπλαστικές με τοποθέτηση και διατεινόμενων ενδοστικών αγγίστρων τιτανίου και εκτεταμένη οπίσθια διορθωτική σπονδυλοδεσία (PRSF) σε δέκα (10) σπονδυλικές μονάδες, από τον Θ5 έως τον Ο3, με ταυτόχρονη ενδοστική έγχυση ημίρευστου οστικού αλλομοσχεύματος στα κατώτερα επίπεδα. Η συνολική νοσηλεία ήταν μόνο 7 ημέρες, η ασθενής σηκώθηκε και περπάτησε την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα και η τελική διαφορά ύψους ήταν 7 cm.

1. Προεγχειρητική Ακτινογραφία Profil

2. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Profil

3. Μετεγχειρητική Ακτινογραφία Face
 

Συμπεράσματα: Οι μεγάλες παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης δεν γνωρίζουν ηλικία. Αντιμετωπίζονται με επιτυχία από τη στιγμή που υπάρχουν γνώση, εμπειρία και ο απαραίτητος εξοπλισμός. Σημαντική είναι η ομαδική δουλειά και συνεργασία χειρουργών, αναισθησιολόγου και νευροφυσιολόγου. Για τη διόρθωση των μεγάλων παραμορφώσεων δεν είναι αρκετή μόνο η τοποθέτηση υλικών, έστω και με τη βοήθεια ηλεκτρονικών βοηθημάτων πλοήγησης. Είναι απαραίτητη η διενέργεια δύσκολων και πρωτοπορειακών εγχειρητικών χειρισμών όπως η οπίσθια σπονδυλική οστεοτομία ή η πρόσθια ενδοσωματική οστεοτομία ή ακόμα και οι ενδοστικές εγχύσεις ημίρευστου οστικού αλλομοσχεύματος, οι οποίες είναι χειρουργικές πράξεις οι οποίες δεν γίνονται από computers ή μηχανήματα αλλά αποκλειστικά από τον χειρουργό.