ΤΟ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟ ΣΤΡΩΜΑ
Σε όλες σχεδόν τις διαφημίσεις σχετικές με τα στρώματα ύπνου υπάρχει ο χαρακτηρισμός ή η αναφορά στη έννοια "ορθοπαιδικό". Δημιουργείται εύλογα το ερώτημα άν υπάρχει στρώμα κρεβατιού σχεδιασμένο με ειδικές προδιαγραφές για ορθοπαιδικές παθήσεις ή αν η λέξη χρησιμοποιείται απλά επειδή "πουλάει".
Ειδικά "ορθοπαιδικά στρώματα" ή καλύτερα "νοσοκομειακά στρώματα", με συγκεκριμένες προδιαγραφές υπάρχουν μόνο σε νοσηλευτικά ιδρύματα (νοσοκομεία, κλινικές) για την εξειδικευμένη νοσηλεία ορισμένων αρρώστων με συγκεκριμένες ανάγκες. Η ιδιαίτερη κατασκευή τους αφορά στο σχήμα, στην κίνηση και στη λειτουργικότητα και χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα νοσοκομειακά κρεβάτια.
Ο ύπνος είναι μια καθημερινή περίοδος της ζωής μας που υποχρεωτικά το σώμα ξεκουράζεται και ο οργανισμός εκμεταλεύεται την ευκαιρία και κάνει τις απαραίτητες επιδιορθώσεις, όπου και όσο μπορεί. Το ερειστικό σύστημα (οστά, αρθρώσεις, σύνδεσμοι, μύες) καταπονείται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ημέρας ενώ ο κλινοστατισμός συμβάλλει άμεσα στην αποκατάσταση των φθορών και της κόπωσης. Ιδιαίτερη είναι η συμβολή της οριζοντίωσης και της ουσιαστικής ξεκούρασης στην αποκατάσταση όσων έχουν γίνει και στη σπονδυλική στήλη. Εξυπακούεται ότι δεν περιμένει κανείς τραυματισμοί ή παθολογικές καταστάσεις να θεραπευθούν με τον ύπνο ή μόνο με την κατάκλιση, γεγονός είναι όμως ότι η οριζοντίωση και μόνο ανακουφίζει σε πολλές περιπτώσεις.
Η σπονδυλική στήλη είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα όργανα και ο κεντρικός άξονας του ανθρώπινου σώματος πάνω στον οποίο στηρίζονται το κεφάλι, τα άνω άκρα και όλα τα όργανα του θώρακα και της κοιλιάς. Καταλήγει στη λεκάνη πάνω στην οποία μεταφέρει το συνολικό βάρος του σώματος από τη μέση και πάνω. Δεν είναι τυχαίο που η έννοια "σπονδυλική στήλη" έχει επικρατήσει να σημαίνει και θεμέλιο, βάση, κεντρική στήριξη κ.α., γιατί συγκεντρώνει όλες αυτές τις ιδιότητες και είναι ο κεντρικός άξονας του σώματος πάνω στον οποίο στηρίζονται όλα τα υπόλοιπα όργανα.
Το στρώμα ύπνου έχει καθιερωθεί στη συνείδηση όλων ότι συμβάλει πάρα πολύ τόσο στον καλό όσο και στον "ξεκούραστο" ύπνο και ξεκούραστος ύπνος είναι αυτός που δεν διακόπτεται από πόνους και το επόμενο πρωϊ δεν νοιώθουμε κούραση και δεν πονάμε στα πόδια, τη μέση ή την πλάτη. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που ταίριαξαν οι λέξεις "ορθοπαιδικό στρώμα" με το καλό στρώμα ύπνου, επειδή οι πόνοι και τα ενοχλήματα στην πλάτη και τη μέση οφείλονται στη σπονδυλική στήλη και το ερειστικό σύστημα που είναι αρμοδιότητα της ορθοπαιδικής.
Χαρακτηριστικά: το καλό στρώμα ύπνου πρέπει να εξασφαλίζει άψογη υποστήριξη του σώματος και ειδικά του κορμού στην οριζόντια θέση. Καλό είναι να ακουμπάει σε σκληρά στηρίγματα. Να είναι ανθεκτικό και σωστά ελαστικό ώστε να μην παραμορφώνεται συνολικά από το βάρος του σώματος αλλά να διαθέτει περιοχική σχετική ελαστικότητα και προσαρμογή ώστε να υποχωρεί μόνον αντίστοιχα με τα περισσότερο ογκώδη, σκληρά και βαρύτερα μέρη του κορμού που ασκούν τις μεγαλύτερες πιέσεις. Συνολικά στην επιφάνεια να είναι αρκετά μαλακό ώστε να μην ερεθίζει ευαίσθητες δερματικές περιοχές του κορμού και των άκρων. Συμπερασματικά, το καλό στρώμα πρέπει να προσαρμόζεται ελαφρά στο σχήμα του σώματος, να το συγκρατεί στην ευθεία και να το υπο-στηρίζει και να μη το ερεθίζει.
Συμπεράσματα: η έννοια "ορθοπαιδικό στρώμα" δεν είναι επίσημος επιστημονικός όρος προκύπτει όμως μάλλον από το ότι ένα καλό στρώμα ύπνου εξασφαλίζει συνθήκες ηρεμίας και ξεκούρασης του ερειστικού συστήματος το οποίο είναι αρμοδιότητα της ορθοπαιδικής. Το καλό στρώμα ύπνου έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές κατασκευής (φυσικά υλικά κατασκευής, βαμβακερό κάλυμμα), ενώ ο καλός ύπνος αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της καθημερινότητάς μας. Κατά τη διάρκεια του ύπνου αναπληρώνονται απώλειες και επιδιορθώνονται βλάβες που έχουν γίνει τη διάρκεια της ημέρας.