ΣΚΟΛΙΩΣΗ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ

1. Tί ακριβώς είναι η σκολίωση;

H ιδιοπαθής σκολίωση είναι μια πάθηση όπου μια φυσιολογική κατά τα άλλα σπονδυλική στήλη αρχίζει και στραβώνει κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να γίνει στη βρεφική, στη παιδική ή στη προεφηβική και εφηβική περίοδο όπου αναπτύσεται πολύ το ανθρώπινο σώμα. Aνάλογα με την ηλικία που θα πρωτοεμφανιστεί μια σκολίωση και τη γεννετική προδιάθεση που υπάρχει σε κάθε παιδί, κάθε σκολίωση θα μεγαλώσει και διαφορετικά. Για το λόγο αυτό μια μικρή σκολίωση θα πρέπει να την αναλάβει υπεύθυνα ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός και να εκτιμήσει την εξέλιξή της όσο ακόμα αυτή είναι στην αρχή της και η θεραπείας της είναι ακόμα εύκολη και αποτελεσματική.

2. Ποιός πρέπει να αναλάβει τη θεραπεία ενός παιδιού με σκολίωση;

Όχι μόνο πρέπει να είναι ορθοπαιδικός αλλά και να έχει ασχοληθεί ειδικά με τις παραμορφώσεις τις σπονδυλικής στήλης. Aυτό γιατί πολλά βλέπουμε πως εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και σε σημερινά βιβλία τα οποία όχι μόνο δεν ισχύουν αλλά έχουν πλέον απειδειχθεί ότι είναι και επικίνδυνα, με τα σημερινά δεδομένα.

3. Ποιές σκολιώσεις χρειάζονται θεραπεία;

Θεωρητικά όλες άν υπήρχε η πολύ εύκολη και αποτελεσματική θεραπεία. Επειδή όμως ο μοναδικός αποδεδειγμένα αποτελεσματικός αλλά δύσκολος τρόπος θεραπείας είναι με κηδεμόνες, εφαρμόζουμε τον κηδεμόνα στις σκολιώσεις που δείχνουν ότι θα μεγαλώσουν πάνω από τις 15 με 20 μοίρες. Στις περιπτώσεις αυτές καλό είναι η θεραπεία ν’ αρχίζει όσο γίνεται πιό νωρίς γιατί με τον τρόπο αυτό ο κηδεμόνας φοριέται λιγώτερες ώρες κάθε μέρα.

4. Ποιος είναι συνήθως εκείνος που αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με την σπονδυλική στήλη του παιδιού και σε ποια ηλικία;

Aυτός που έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει από κοντά και χωρίς ρούχα το ίδιο το παιδί. Στις περισότερες περιπτώσεις το άτομο αυτό είναι η ίδια η μητέρα. Aργότερα μπορεί και ο δάσκαλος ή ο γυμναστής ή η γυμνάστρια. Προφανώς το ίδιο ισχύει και για τον παιδίατρο ή τον οικογενειακό γιατρό.

5. Ποια θα πρέπει να είναι η πρώτη κίνηση για τη διάγνωσή της;

H εξέταση για την ανίχνευση της σκολίωσης είναι πάρα πολύ απλή και δεν χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις. Το παιδί στέκεται όρθιο μπροστά από τον εξεταστή και στη συνέχεια σκύβει με τα πόδια τεντωμένα και τα χέρια χαλαρά. Ο εξεταστής το μόνο που κάνει είναι να παρατηρεί την πλάτη και τη μέση του παιδιού τόσο στην όρθια στάση όσο και στην επίκυψη και να συγκρίνει το δεξί με το αριστερό ημιμόριο. Θα πρέπει τα δύο ημιμόρια να είναι ίδια και συμμετρικά. Άν βρεθεί διαφορά τότε χρειάζεται εξέταση από ορθοπαιδικό που να ασχολείται όμως με τη σκολίωση γιατί δυστυχώς πολλά ακούγονται και ακόμα περισότερα γίνονται.

6. Μετά από τη διάγνωση, ποια είναι η τακτική αντιμετώπισης που ακολουθείται σήμερα και με ποια αποτελέσματα;

Aς τονισθεί εδώ ότι απλές και εύκολες σκολιώσεις δεν υπάρχουν. Μικρές σκολιώσεις μπορεί να υπάρχουν αλλά ας μή ξεχνάμε ότι όλες οι μεγάλες καμπύλες από μικρές ξεκίνησαν. Στην αρχή πρέπει να γίνει τυποποίηση και ταξινόμηση της σκολίωσης με τη βοήθεια και του ακτινογραφικού ελέγχου. Στη συνέχεια θα γίνει εκτίμηση της εξέλιξης ώστε να αποφασιστεί άν υπάρχει ανάγκη για θεραπεία. Πρέπει να τονιστεί ξανά ότι μοναδική θεραπεία είναι μόνο με κηδεμόνα και μάλιστα σωστό κηδεμόνα. Κάθε άλλη “θεραπεία” με “ειδικές ασκήσεις”, “δίαιτες”, “γυμναστικές”, “τρόπους καθίσματος” και ότι άλλο ακούγεται ή γράφεται όχι μόνο δεν έχει επιστημονική υπόσταση αλλά μάλλον θα πρέπει να επισύρει παρέμβαση εισαγγελέα.

7. Υπάρχουν διαβαθμίσεις σοβαρότητας της πάθησης (π.χ. ελαφριάς μορφής, βαριάς μορφής);

Bεβαίως και υπάρχουν μικρές και μεγάλες σκολιώσεις. Στα αρχικά στάδια όλες φυσικά οι σκολιώσεις είναι μικρές και το θέμα είναι να τις ξεχωρίσουμε νωρίς και σωστά και όχι όταν πλέον θα είναι αργά. Οι διαβαθμίσεις που υπάρχουν καθορίζουν, σε συνδυασμό και με τα σωστά κλινικά στοιχεία, το “προσδόκιμο επιδείνωσης” κάθε καμπύλης. Αυτό είναι που εκτιμάται με συγκεκριμένα όμως επιστημονικά κριτήρια και με αυτό καθορίζεται το είδος της θεραπείας που θα πρέπει να γίνει σε κάθε περιστατικό ξεχωριστά.

8. Εμπλέκεται ο παράγοντας της κληρονομικότητας στην συγκεκριμένη πάθηση;

Σαφέστατα ναι. Σήμερα πλέον ξέρουμε ότι η σκολίωση είναι μία κληρονομικά μεταφερόμενη πάθηση του ανθρώπινου σκελετού, γι’ αυτό άλλωστε και δεν έχουν καμμία απολύτως σημασία όλες οι υποτιθέμενες θεραπείες που δεκαετίες τώρα εμφανίζονται και ταλαιπωρούν γονείς και παιδιά σχετικά με πιθανά αίτια και εύκολες θεραπείες. Αυτό άλλωστε είναι και το μήνυμα που πρέπει να περάσει προς όλους τους γονείς. Η σκολίωση είναι μια πάθηση που δεν θεραπεύεται ούτε με μαγικά ούτε με γιατροσόφια. Θέλει σωστή συμπεριφορά και απλή αλλά έγκαιρη και σωστή θεραπεία.

9. Ποια είναι η εξέλιξη σήμερα όσον αφορά στην αντιμετώπιση και στη θεραπεία της σκολίωσης;

Aπό τη στιγμή που θα εντοπισθεί και θα τυποποιηθεί ως επιδεινούμενη μια σκολίωση η έγκαιρη θεραπεία με τον σωστό κηδεμόνα είναι η μοναδική σωστή και αποτελεσματική μέθοδος που έχουμε στη διάθεσή μας. Δύσκολη μεν αλλά και η μόνη με αποτέλεσμα. Οποιαδήποτε άλλη υποτιθέμενη σωστή μέθοδος, όπως ειδικές ασκήσεις, δίαιτες, βελονισμοί, σωστό κάθισμα κ.ά., μόνο ζημιά κάνουν γιατί εφαρμόζονται αντί για τη σωστή θεραπεία η οποία έτσι δεν γίνεται.

10. Kαλά και όσα ακούγονται για ειδικές θεραπείες, ειδικές ασκήσεις, κ.ά.;

H ιατρική σε όλο τον κόσμο λειτουργεί αποκλειστικά με ότι έχει αποδειχθεί ότι ισχύει και απορίπτει ότι αποδεδειγμένα δεν έχει αποτέλεσμα. Τα παραπάνω ισχύουν μόνο με τα ρήματα αποδεικνύω και δημοσιεύω και ποτέ με τα ρήματα “ακούγεται” ή “λέγεται”. Έτσι και για τη σκολίωση, ο μοναδικός τρόπος συντηρητικής θεραπείας που έχει αποδειχθεί πως έχει αποτελέσματα είναι αυτός με κηδεμόνες. Αντίθετα θεραπείες με ειδικές ασκήσεις, τρόπους καθίσματος, δίαιτες, βελονισμούς, διάφορες συνήθειες κ.ά., είτε έχουν αποδεδειγμένα δοκιμαστεί, ελεγχθεί και καταδικαστεί, είτε δεν αναφέρονται πουθενά. Έτσι και στην Eλλάδα, όποιος επίτέλους έχει αποδείξεις ότι υπάρχει μια εύκολη θεραπεία για τη σκολίωση δεν έχει παρά να την αποδείξει και να γίνει διάσημος, την ίδια στιγμή, σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι αμαρτία να περιμένει ένα Nobel και να μην εμφανίζεται κανείς για να το πάρει και την ίδια στιγμή να υποφέρουν εκατομύρια παιδιά σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

11. Σε τι ποσοστό παιδιών με έγκαιρη διάγνωση υπάρχει ένα εμφανές θετικό αποτέλεσμα με θεραπεία;

H σωστή θεραπεία με τον σωστό κηδεμόνα έχει πάντοτε καλό αποτέλεσμα.

12. Σε τι ποσοστό παιδιά που έχουν ακολουθήσει μεθόδους αντιμετώπισης του προβλήματος, ως ενήλικες δεν παρουσιάζουν  πρόβλημα με τη σπονδυλική τους στήλη;

Aνάλογα με τί θεραπεία που κάνανε και πόσο νωρίς. Άν η θεραπεία έγινε σωστά και νωρίς τότε τα προβλήματα που θα υπάρχουν στην ενήλικη ζωή θα είναι μικρά. Το αντίθετο ισχύει για όσα άτομα άργησαν ή έκαναν αποτυχημένες θεραπείες. Τα προβλήματα είναι ανάλογα με το μέγεθος της παραμόρφωσης.

13. Τι θα επισημαίνατε σε γονείς και εκπαιδευτικούς όσον αφορά στη πρόληψη, αν τίθεται βέβαια θέμα πρόληψης για τη συγκεκριμένη πάθηση.

Είναι αδικία να μπορούμε να εντοπίσουμε μικρά παιδιά με σκολίωση σε απόλυτα αρχικά στάδια, με μια απόλυτα απλή και εύκολη εξέταση και να μή το κάνουμε. Είναι εγκληματικό όμως, από την άλλη μεριά, μικρά παιδιά με αρχόμενες, μικρές σκολιώσεις, που έτυχε να εντοπισθούν, να μή κάνουν καθόλου θεραπεία ή ν’ ακολουθούν λάθος θεραπεία επειδή έπεσαν σε ερασιτέχνες ή κομπογιανίτες. Εγκληματικό είναι επίσης να μη μπορούν να ξεριζωθούν τόσες προλήψεις και προκαταλήψεις που είναι ακόμα ριζωμένες στη κοινωνία μας και δεν λένε να κάνουν πίσω. Εγκληματικό είναι μια μικρή σκολίωση να εξελίσεται σε μια μεγάλη και δύσκολη παραμόρφωση και τελικά να χειρουργείται επειδή δεν ακολούθησε τη θεραπεία που έπρεπε, επειδή η τελευταία φάνηκε δύσκολη στην αρχή.

14. Δηλαδή ο αθλητισμός, η τακτική εκγύμναση και γενικότερα οι συνθήκες διαβίωσης δεν παίζουν ρόλο στο να μην εμφανιστεί η σκολίωση;

Aπολύτως κανέναν ρόλο. H σκολίωση είναι μια γεννετικά προγραμματισμένη πάθηση της σπονδυλικής στήλης και το μόνο που μπορεί να την επιρρεάσει είναι η σωστή θεραπεία με τον σωστό κηδεμόνα σε αρχικά στάδια ή η χειρουργική θεραπεία όταν έχει αφεθεί να προχωρήσει.

15. Ποιός είναι ο ρόλος της σχολικής τσάντας;

Ήταν η καλύτερη (δωρεάν) διαφήμιση για τις βιομηχανίες κατασκευής τους η σκόπιμη διάδοση της φήμης ότι το βάρος της σχολικής τσάντας ευθύνεται για τη σκολίωση. Πιστεύει αλήθεια κανείς ότι ένα παιδί που θα σηκώνει με το ένα χέρι μια τσάντα με βιβλία, όσο βαριά και άν είναι αυτή, για 15 με 20 λεπτά την ημέρα είναι ποτέ δυνατό να πάθει μια γεννετικά προγραμματισμένη πάθηση όπως είναι η ιδιοπαθής σκολίωση; Οι βιομηχανίες κατασκευής σακκιδίων που κρεμιούνται στην πλάτη κέρδισαν δισεκατομύρια, ξεκινώντας από τις HΠA, ενώ οι συχνότητες τις σκολίωσης έμειναν ίδιες.

16. Σαν τελικό συμπέρασμα, τί θα συμβουλεύατε;

H σκολίωση είναι μια ιδιόμορφη πάθηση της ανθρώπινης σπονδυλικής στήλης για την οποία πολλά έχουν γραφτεί αλλά και πάρα πολλά είναι όσα άγραφα (προλήψεις και προκαταλήψεις) την ταλαιπωρούν. Συμπερασματικά, η έγκαιρη εντόπιση των παιδιών που έχουν σκολίωση και η σωστή και έγκαιρη θεραπεία αλλά σε εξειδικευμένα κέντρα στελεχωμένα με εξειδικευμένα άτομα, δίνουν σήμερα, καλά αποτελέσματα. Προσοχή, όχι σε ερασιτεχνισμούς και το κυριώτερο όχι σε κομπογιανιτισμούς. Είναι προτιμώτερο ένα μικρό κοριτσάκι να κοιμάται φορώντας έναν κηδεμόνα, από μία δεσποινίδα στην εφηβεία που ταλαιπωρείται προσπαθώντας να κρύψει την παραμόρφωση μιας μεγάλης σκολίωσης.