Η ΣΩΣΤΗ ΣΤΑΣΗ
Σε πάρα πολλές περιπτώσεις ακούγεται η ανάγκη για σωστή θέση ή στάση προκειμένου να αποφύγουμε την καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης στη μέση ή στο λαιμό. Πολύ μελάνι και χαρτί έχουν κατασπαταληθεί και ατέλειωτες ώρες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων καταναλώνονται με οδηγίες για το πώς πρέπει να καθόμαστε, να οδηγάμε, να τρώμε, να ξαπλώνουμε ακόμα και να κοιμόμαστε (λες και όταν κοιμόμαστε έχουμε συνείδηση του τί κάνουμε) ώστε να μην πάθουμε οσφυαλγία ή αυχενικό.
Αναλύοντας τα αίτια της οσφυαλγίας ή του αυχενικού ανακαλύπτει κανείς ότι το μεγαλύτερο ποσοστό οφείλεται σε συγκεκριμένη οργανική πάθηση η οποία είναι ανεξάρτητη από τις συνθήκες της απλής καθημερινής κόπωσης, φθάνοντας το 33% (Tachdjian) χωρίς να υπολογίζονται κακώσεις, ρευματοπάθειες, οστεοαρθρίτιδα, φθορές λόγω χρόνου, πρόσθετο κοιλιακό βάρος και αγύμναστο μυϊκό σύστημα.
Η κακή στάση ηρεμίας δεν μπορεί να προκαλέσει οργανική πάθηση στη σπονδυλική στήλη. Μπορεί όμως να προκαλέσει κόπωση τοπικά η οποία θα εκδηλωθεί με μυϊκό σπασμό και πόνο και θα αναγκάσει το άτομο σε αλλαγή στάσης. Κακή στάση είναι επίσης αυτή που αναγκάζει σε επιπλέον μυϊκό έργο τα άκρα ή τον κορμό ενώ θα μπορούσαν να δουλεύουν πιο ξεκούραστα. Παράδειγμα η θέση (ύψος) του καθίσματος σε σχέση με το ύψος του γραφείου ή/και η απόσταση καθίσματος - γραφείου η οποία επιρρεάζεται και από την όραση.
Καλό είναι να γίνονται συχνά αλλαγές της στάσης χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος γιατί μ΄αυτόν τον τρόπο βοηθάμε και το κυκλοφορικό. Οι συχνές αναγκαστικές αλλαγές στάσης λόγω ενοχλημάτων (πόνος, μούδιασμα) υποδηλώνουν την ύπαρξη οργανικής πάθησης. Εξαίρεση αποτελούν άτομα που δεν έχουν συνείδηση, π.χ. με κρανιο-εγκεφαλικές κακώσεις, τετραπληγία, παραπληγία κ.ά. και δεν είναι σε θέση ν' αντιληφθούν τον πόνο ή/και ν' αλλάξουν θέση.
Η σωστή θέση μοιάζει με τον σωστό τόνο στο τραγούδι. Άμα ξεκινήσει κανείς χαμηλά ή ψηλά δεν θα μπορέσει "να βγάλει" τις χαμηλές ή τις υψηλές νότες, αντίστοιχα. Πρέπει να ξεκινήσει απ' τον τόνο που του ταιριάζει ώστε να μπορέσει να βγάλει όλη την έκταση του τραγουδιού χωρίς να κουράσει τις φωνητικές χορδές. Έτσι γίνεται και με τη θέση ή τη στάση του σώματος. Όταν εξαναγκαστεί απ΄ την αρχή σε άβολη θέση ή στάση, γρήγορα θα κουραστεί και θα αναγκαστεί να αλλάξει.
Η "σωστή στάση" του φυσιολογικού καθημερινού υγειούς ανθρώπου είναι αυτή που ο ίδιος καταλαβαίνει ότι τον ανακουφίζει και τον "βολεύει". Τις περισσότερες φορές συμπίπτει με τη στάση που περιγράφεται στα βιβλία αλλά όχι πάντα. Σωστή στάση σημαίνει ξεκούραστη στάση και αυτή συνεπάγεται ότι το μυϊκό σύστημα δεν καταπονείται αλλά εργάζεται όσο γίνεται λιγώτερο σ' αυτή τη στάση. Ο ίδιος ο οργανισμός έχει τους "ιδιοδεκτικούς μηχανισμούς" και "το καταλαβαίνει" ότι ξεκουράζεται ή όταν κουράζεται πέρνει μόνος του την κατάλληλη θέση και στάση αλλά και αλλάζει στάση όταν πρέπει. Προϋπόθεση φυσικά γι΄ αυτό είναι και τα κατάλληλα καθίσματα γιατί όσο και να το θέλουμε αναπαυτική στάση σε ακατάλληλο κάθισμα δεν γίνεται.
Η "σωστή στάση" ενός ατόμου με παθολογία υπαγορεύεται από τη συγκεκριμένη πάθηση από την οποίαν πάσχει. Ο πόνος υπαγορεύει και καθοδηγεί για τη σωστή θέση και στάση. Προσοχή χρειάζεται όταν συνυπάρχει δράση παυσίπονων ή/και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων τα οποία μειώνουν τη δράση των "ιδιοδεκτικών μηχανισμών" και δεν υπάρχει εύκολη και γρήγορη αντίληψη του πόνου από κακή στάση.
Τελειώνοντας πρέπει να τονιστεί η διαφορά ανάμεσα στη σωστή στάση ηρεμίας και στη στάση για εκτέλεση έργου, όπως π.χ. άρση, μετακίνηση ή μεταφορά βάρους. Χρυσός κανόνας η τήρηση μικρών μεγεθών και αποστάσεων. Μικρά βάρη, μικρές μετακινήσεις, μικρές αποστάσεις από το σώμα έστω και αν αυτά σημαίνουν περισσότερες διαδρομές.
Εδώ καλό είναι να τονιστούν και διάφορες μάλλον ευτράπελες παρεξηγήσεις, τουλάχιστον ουτοπικές, όταν παρουσιάζονται στα ΜΜΕ θεωρείες και υποδείξεις για ασκήσεις οι οποίες γίνονται κατά κανόνα σε καλλίγραμμα, υγιέστατα και ευλύγιστα, γυμνασμένα νεαρά μοντέλα για να εφαρμοστούν, υποτίθεται, από πάσχοντες μεσήλικες ή υπερήλικες, αγύμναστους ή υπέρβαρους ασθενείς.
Συμπεράσματα: Σωστή στάση είναι η βολική στάση. Προϋπόθεση για τη σωστή στάση είναι το σωστό κάθισμα πάνω στο οποίο πρέπει να ακουμπάνε όσο γίνεται πιο καλά οι μηροί, η μέση και η πλάτη. Η εμφάνιση πόνου σημαίνει κακή στάση ή ύπαρξη παθολογίας. Ο πόνος υπαγορεύει και καθοδηγεί για τη σωστή θέση και στάση.