ΚΥΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Η ανθρώπινη σπονδυλική στήλη στη θωρακική μοίρα έχει φυσιολογικά ένα οβελιαίο θωρακικό κύρτωμα το οποίο κυμαίνεται από 20º μέχρι 40º. Οι κινήσεις του είναι σχετικά μικρές, επειδή περιορίζονται από τα τοιχώματα του θώρακα, διατηρούνται όμως όσο οι αρθρώσεις, οι σύνδεσμοι και το μυϊκό σύστημα είναι σε καλή κατάσταση.

Η θωρακική κύφωση είναι απαραίτητη γιατί, εκτός των άλλων, αυξάνει την εμβιομηχανική σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης και αυξάνει και την χωρητικότητα της θωρακικής κοιλότητας. Μεταπίπτει ομαλά, προς τα πάνω και κάτω, σε δυο λορδωτικά κυρτώματα. Προς τα πάνω στην αυχενική λόρδωση και προς τα κάτω στην οσφυϊκή λόρδωση.

Μεταβολές με την ηλικία: ο χρόνος έχει οπωσδήποτε τις επιδράσεις του στη θωρακική μοίρα όσο και στο σύνολο της σπονδυλικής στήλης. Αλλοιώσεις από φθορά στις σπονδυλικές αρθρώσεις και τους συνδέσμους σε συνδυασμό με τη μείωση της μυϊκής ικανότητας προκαλούν σταδιακά την αδυναμία για κράτημα του κορμού και του θώρακα σε "ίσια" στάση. Η θέση ηρεμίας, δηλ. η στάση που είναι η πιο βολική, αρχίζει να μονιμοποιείται στη μεγαλύτερη γωνία ιδιαίτερα στην ορθοστασία ή την καθιστή στάση ενώ η οριζοντίωση ξεκουράζει και ανακουφίζει. Στις γυναίκες το μεγάλο στήθος γίνεται ενοχλητικό λόγω του βάρους του και γενικά το "ίσιωμα της πλάτης" απαιτεί συνειδητή προσπάθεια ενώ πιο πριν γινότανε απλά και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη.

Η οστεοπόρωση, ιδιαίτερα στις γυναίκες, προκαλεί προοδευτικά μικρές παραμορφώσεις στα σώματα των σπονδύλων στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης οι οποίες αυξάνουν το θωρακικό κύρτωμα ιδιαίτερα στην τρίτη ηλικία. Είναι μια εικόνα που έχει εντυπωθεί στο υποσυνείδητο και μέσα από την καθημερινότητα αλλά και μέσα από έργα μεγάλων δημιουργών που απαθανάτισαν τη "σκυφτή γιαγιά με την καμπούρα".

Το οστεοπορωτικό κάταγμα είναι μια τραυματική παραμόρφωση η οποία προστίθεται στο κύρτωμα που ήδη υπάρχει και προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της ήδη μεγάλης γωνίας. Αυξάνει τα ενοχλήματα που ήδη υπάρχουν αλλά κρούει και τον κώδωνα για μεγαλύτερη προσοχή και ανάγκη για σωστή θεραπεία. Σήμερα μπορεί και αντιμετωπίζεται σωστά μικρο-επεμβατικά (κυφοπλαστική) αρκεί αυτό να γίνει γρήγορα, εκεί που πρέπει και από αυτούς που πρέπει.

Αντιμετώπιση: η κύφωση των ενηλίκων αποτελεί μια ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα και δεν είναι απλά μια φυσιολογική εξέλιξη όπως έχουμε συνηθίσει να την αποδεχόμαστε. Με τα σημερινά δεδομένα και τις εξελίξεις της ιατρικής είμαστε υποχρεωμένοι α) να προλάβουμε την εμφάνιση και την εξέλιξή της και β) από τη στιγμή που θα εγκατασταθεί να την θεραπεύσουμε.

Πρόληψη: είναι προφανές ότι εστιάζεται ανάλογα με το αίτιο α) στη διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης, β) αντιμετώπιση του προβλήματος του μεγάλου στήθους, γ) πρόληψη – θεραπεία της οστεοπόρωσης.

Θεραπεία: από τη στιγμή που δημιουργηθεί-εγκατασταθεί η κύφωση των ενηλίκων, η θεραπεία είναι α) συντηρητική και στοχεύει στην ανάσχεση των παραμορφώσεων και μείωση των συμπτωμάτων ή β) χειρουργική με στόχο τη διόρθωση της παραμόρφωσης και την εξάλειψη των ενοχλημάτων.

Συντηρητική θεραπεία: η γυμναστική για την ενίσχυση των οπίσθιων ραχιαίων μυών και ασκήσεις ευλυγισίας για τα συνδεσμικά στοιχεία και τις αρθρώσεις της θωρακικής μοίρας συντελούν στην πρόληψη. Το ίδιο καλό κάνει η έγκαιρη θεραπεία για την οστεοπόρωση. Προλαβαίνει τις πολλές μικρές σφηνοειδής παραμορφώσεις στα σπονδυλικά σώματα και τα μεμονωμένα αλλά συνήθως άσχημα σπονδυλικά κατάγματα. Θεραπεία με κηδεμόνες δεν έχει καμμία απολύτως επίδραση.

Χειρουργική θεραπεία: εφαρμόζεται σε σχετικά μεγάλες παραμορφώσεις ή σε μικρότερες κυφώσεις ενηλίκων που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία. Το μεγάλο στήθος καλό είναι να αντιμετωπίζεται χειρουργικά από πλαστικό χειρουργό και μάλιστα έγκαιρα. Η χειρουργική επέμβαση στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης στόχο έχει τη μόνιμη διόρθωση της παθολογικής θωρακικής κύφωσης και την ομαλή μετάβαση προς τα κυρτώματα της αυχενικής και οσφυϊκής λόρδωσης για την αποκατάσταση της συνολικής εμβιομηχανικής ισορροπίας της σπονδυλικής στήλης. Η επέμβαση γίνεται με οπίσθια προσπέλαση και ανάλογα με την έκταση και το μέγεθος του κυρτώματος, μπορεί να εφαρμοστεί είτε η μέθοδος της ανοιχτής σπονδυλοδεσίας είτε ή μέθοδος της μικρο-επεμβατικής σπονδυλοδεσίας. Για το λόγο αυτό καλό είναι οι επεμβάσεις αυτές να πραγματοποιούνται όσο πιο νωρίς γίνεται.

Συμπεράσματα: Η κύφωση των ενηλίκων αποτελεί μια ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα και δεν είναι απλά μια φυσιολογική εξέλιξη όπως έχουμε συνηθίσει να την αποδεχόμαστε. Προκαλεί αύξηση της φυσιολογικής θωρακικής κύφωσης, πρέπει να αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέσα στα αρχικά στάδια αλλά είναι μάλλον υποχρεωτική η χειρουργική θεραπεία σε προχωρημένα στάδια όταν προκαλεί δυσμορφία (καμπούρα), απώλεια ύψους και πόνο. Η οστεοπόρωση συμβάλλει στη διαμόρφωση της κύφωσης των ενηλίκων όπως και το μεγάλο στήθος στις γυναίκες. Η κύφωση των ενηλίκων αντιμετωπίζεται χειρουργικά με οπίσθια σπονδυλοδεσία ανοιχτή ή μικρο-επεμβατικά.